"Əməlsiz şəxsin duası" deyimi, əməlləri ilə doğru yolda olmayan, amma hələ də dua edən və Allaha yalvaran bir şəxsi təsvir edir. Bu deyim, bəzən insanların ibadətlərinin, doğru əməllərin və yaxşı davranışların vacibliyini vurğulamaq üçün istifadə olunur. Dua etmək, əlbəttə ki, insanın ruhani cəhətdən Allah ilə əlaqəsini gücləndirə bilər, amma əməllər də bu əlaqənin əsasını təşkil edir.
Bir çox mülahizələrə görə, duası yalnız dil ilə deyil, həm də əməllərlə təsdiqlənməlidir. Yəni, Allahın əmrlərinə riayət etmək və doğru yolda olmaq, insanın duasının qəbul olunmasına təsir göstərə bilər. İslamda da, yaxşı əməllərin dua ilə birləşməsi çox mühüm hesab olunur.
Deməli dua və əməllər arasında çox mühüm bir əlaqə var. İslamda dua, insanın Allah ilə əlaqəsini gücləndirmək, Onun rəhmətini və bərəkətini qazanmaq məqsədilə edilən bir ibadətdir. Amma əməllər də dua qədər vacibdir. İslamın əsas prinsiplərindən biri də odur ki, iman yalnız dil ilə deyil, əməllərlə də təsdiq olunmalıdır.
1- Dua, İman və Təslimiyyətin Göstəricisidir
Dua etmək, insanın Allahın mütləq hakimiyyətini qəbul etməsi, Onun böyük qüdrətinə inamıdır. İslamda dua, yalnız istək və arzu bildirmək deyil, həm də insanın Allaha təslim olması və öz zəifliyini etiraf etməsidir. Amma bununla yanaşı, əməllər də bu imanın əksidir. Əgər insan dua edir, amma həyatda Allahın göstərişlərinə riayət etmirsə, bu onun imanı ilə ziddiyyət təşkil edir.
2- Əməl Dua ilə Uyğundur
Bir insan dua edərkən, əməlləri də dua etdiyi istəklərə uyğun olmalıdır. Məsələn, bir insan Allahdan bağışlanma diləyirsə, amma eyni zamanda haram əməllərdən çəkinmirsə, bu, dua və əməl arasındakı uyumsuzluğu göstərir. Əgər dua Allahdan kömək və doğru yol istəyirsə, o zaman bu şəxsin həyatda düzgün əməllər göstərməsi lazımdır.
3- Əməllərin Dua ilə Tamamlanması
İslamda, dua və əməllər bir-birini tamamlayır. Dua etməklə Allahdan yardım istəmək, amma əməllərdə qeyri-müəyyənlik və səhv buraxmaq düzgün olmaz. Məsələn, bir insan dua edir ki, Allah ona sağlamlıq versin, amma o, bədənini qayğısızlıqla idarə edir, yemək vərdişlərinə diqqət etməzsə, bu dua ilə əməl arasındakı ziddiyyətə səbəb olar.
Quran və Hədislərdə Dua və Əməllərin Əhəmiyyəti
Allah-tala quranda buyurur: "İman edənlər və yaxşı işlər görənlərə müjdələr var." (Əl-Bəqərə, 25). Bu ayə dua və əməlin birləşməsini vurğulayır. İman yalnız dil ilə deyil, əməli işlərlə də sübuta yetirilir.
Peyğəmbər (s) buyurur: "Hər kəsin əməli, onun duasının təsiri ilə bağlıdır." Bu hədis, əməllərin dua ilə əlaqələndirildiyini göstərir.
Nəticə
İslamda dua və əməllər bir-birini tamamlayan, bir-birini gücləndirən iki əsas ibadət növüdür. İnsan həm dua etməli, həm də Allahın əmrlərinə uyğun hərəkət etməlidir. Əgər insan yalnız dua edirsə və əməlləri bu duaya uyğun gəlmirsə, o zaman dua ilə əməl arasında bir nizam, uyum olmur.
