İmam Həsən Əskəri (ə) – şiələrin on birinci imamı, Əhli-beytin (ə) görkəmli nümayəndələrindən biridir. Onun həyatı İslam tarixində mühüm mərhələdir, çünki o dövrdə Abbasi xilafətinin təzyiqləri ən yüksək həddə çatmışdı.
Qısa məlumat
Tam adı: Həsən ibn Əli ibn Məhəmməd (ə).
Ləqəbləri: Əskəri, Zəki, Xalis, Sirrullah.
Kunyəsi: Əbu Məhəmməd.
Doğum tarixi: hicri 232 (miladi 846), Mədinə şəhərində.
Vəfatı: hicri 260 (miladi 874), Samirra şəhərində (zəhərlənərək şəhid olmuşdur).
Atası: İmam Əli ən-Nəqi (əl-Hadi) (ə).
Anası: Səmanə (bəzən “Susi” və ya “Ümmül-Həsən” adları ilə də qeyd edilir).
“Əskəri” ləqəbi
O, həyatının böyük hissəsini Abbasilərin nəzarəti altında Samirrada yerləşən hərbi məhəllədə (əl-Əskər) yaşadığı üçün “Əskəri” ləqəbini almışdır.
Həyat şəraiti
Abbasilər onun nüfuzundan qorxduqları üçün daim nəzarətdə saxlayırdılar.
O, atasından sonra imamətə çatanda (hicri 254) artıq çox ciddi təqiblərlə üzləşdi.
İmamın evinə daim casuslar yerləşdirilir, onun dostları və şiələri təqib edilirdi.
Elmi və mənəvi fəaliyyət
İmam Əskəri (ə) təqiblərə baxmayaraq elm və təbliğ işini gizli şəkildə davam etdirirdi.
Öz məktubları vasitəsilə şiələri İslam maarifi, fiqh və əqidə məsələlərində maarifləndirirdi.
Şiələr arasında əlaqələri qorumaq üçün nümayəndəlik sistemi (vəkalət şəbəkəsi) qurmuşdu. Bu sistem sonralar İmam Mehdinin (ə.f) qeyb dövrünə hazırlıq oldu.
Əhli-sünnə alimləri də ondan hədislər nəql etmişlər.
Şəxsiyyət xüsusiyyətləri
Çox təqvalı, səbirli və elmli idi.
Müsəlmanlar arasında böyük hörmət qazanmışdı.
Rəvayətlərdə deyilir ki, onun ibadət və təvazökarlığı dillərdə idi.
Şəhadəti
Abbasi xəlifəsi Mütəmid onun nüfuzundan ehtiyat etdiyi üçün gizli şəkildə zəhərlətdirdi.
O, 28 yaşında şəhid oldu və Samirrada atasının (İmam Hadi (ə)) yanında dəfn olundu.
İmamın övladı
İmam Həsən Əskərinin (ə) yeganə övladı İmam Məhəmməd ibn Həsən əl-Mehdi (ə.f) idi. O, atasının şəhadətindən sonra gizli şəkildə imamətə çatdı və sonuncu imam oldu.
