Ramazan ayı doqquzuncu qəməri aydır və İslam təqvimində Şəban və Şəvval ayları arasına düşən ən müqəddəs aylardan biridir. Bu ay müsəlmanlar arasında xüsusi yer tutur, çünki Qurani-Kərimdə adı açıq şəkildə qeyd olunan yeganə aydır. Allah-taala “Bəqərə” surəsinin 185-ci ayəsində buyurur: “Ramazan ayı insanlar üçün doğru yolu göstərən, hidayət və (haqqı) ayıran aydın dəlillər olan Quranın nazil edildiyi aydır”. Bu ayədə Qurani-Kərimin Məhəmməd Peyğəmbərə (s) bu ayda nazil edildiyi açıq-aydın bəyan edilir və bu, Ramazan ayının möhtərəm və mübarək ay olmasına səbəb olmuşdur.
“Ramazan” kəlməsi hərfi mənada günəş istisinin şiddəti mənasındadır və İslam Peyğəmbərindən (s) nəql olunur ki, bu ay günahları yandırıb qəlbləri çirkinliklərdən təmizlədiyi üçün Ramazan adlanır. Həmçinin bəzi rəvayətlərdə Ramazan ayı Allahın adlarından hesab edilir ki, bu da bu ayın əzəmətinə və müqəddəsliyinə dəlalət edir.
Ramazan ayının fərqli xüsusiyyətlərindən biri də bu ayda oruc tutmağın vacibliyidir. Oruc səhər azanından axşam azanına qədər yemək, içmək və digər orucu batil edən şeylərdən çəkinmək deməkdir. Bu ilahi vacib əməl “Bəqərə” surəsinin 183-cü ayəsində vurğulanır: “Ey iman gətirənlər, sizdən əvvəlkilərə vacib edildiyi kimi, sizə də oruc tutmaq vacib edildi ki, bəlkə təqvalı olasınız”. Oruc tutmaq təkcə fiziki bir ibadət deyil, həm də təqva, özünü təkmilləşdirmə və nəfsi idarə etmək üçün bir məşqdir.
Ramazan ayı həm də digər səmavi kitabların nazil olduğu aydır. Rəvayətlərə görə, İbrahimin kitabları, Tövrat, İncil və Zəbur da bu ayda nazil olmuşdur. Bu, Ramazan ayının əhəmiyyətini və əzəmətini artırır, onu Allahla əlaqə saxlamaq və ilahi hidayət almaq üçün xüsusi bir ay edir. Allah “Qədr” surəsində buyurur: “Həqiqətən, Biz onu Qədr gecəsində nazil etdik və sən nə bilirsən ki, Qədr gecəsi nədir? O, min aydan daha üstündür.” Bu gecə Quranın nazil olması və onun saysız-hesabsız nemətləri ilə özünəməxsus bir məqama malikdir və onda ibadət etmək min ay ibadətə bərabərdir.
Müsəlmanlar Ramazan ayında oruc tutmaqla yanaşı, Quran tilavət edir, müstəhəbb namazlar qılar, bağışlanma diləyir, xeyirxah işlər görərək, ehtiyacı olanlara kömək etməklə Allahı razı salmağa çalışırlar. Bu ay pak insan fitrətinə qayıtmaq və Allaha yaxınlaşmaq üçün bir fürsətdir. Bu səbəbdən dünya müsəlmanları bu ayı böyük şövqlə qarşılayır və onun sonsuz nemətlərindən bəhrələnirlər.
