TRT-nin xəbərinə görə, İslamın əvvəllərinə gedib çıxan tarixi Nəcaşi məscidinin bərpası tamamlanıb. Türkiyənin Əməkdaşlıq və Koordinasiya Agentliyi (TİKA) bu işi həyata keçirdiyini açıqlayıb.
Bu məscid və məzar kompleksi, Afrikada müsəlmanların ilk məskunlaşdığı yer kimi tanınan Nəcaş kəndində yerləşir. Kənd, ölkənin paytaxtı Əddis-Əbəbadan 790 kilometr şimalda, Tigray bölgəsindədir.
Efiopiya rəsmiləri ilə əməkdaşlıq çərçivəsində həyata keçirilən bu layihə, vətəndaş müharibəsi zamanı zərər görmüş bu tarixi abidənin bərpasına imkan yaradıb.
Təxminən miladi 615-ci ildə inşa olunduğu deyilən bu məbəd, Afrikanın ən qədim məscidlərindən biri sayılır və İslamın bu bölgədəki ilk varlığının sübutudur.
TİKA-nın verdiyi açıqlamada bildirilir ki, bərpa və təmir işləri çərçivəsində məzarın günbəzi, məscidin minarəsi, divarları və çoxməqsədli zalın taxta hissələri təmir olunub. Bundan əlavə, zaman və iqlim şərtlərinin yaratdığı aşınmalar da bütün kompleks boyu aradan qaldırılıb.
Bərpa işləri Efiopiya Mədəni İrs İdarəsi və bölgənin Mədəniyyət və Turizm Departamenti ilə əməkdaşlıqla aparılıb. Layihədə yerli və Osmanlı memarlığı birləşdirilərək bu tarixi məkanın əvvəlki ehtişamı bərpa olunub.
Türkiyə təşkilatı əlavə edib: “TİKA-nın dəstəyi ilə tamamlanan bu layihə sayəsində xaricdəki ən dəyərli tarixi və mədəni irsimizdən biri olan Nəcaşi məscidi və məzarı gələcək nəsillər üçün qorunub və təhlükəsiz hala gətirilib.”
Bu məscid, müsəlmanların ilk hicrəti zamanı Peyğəmbər Məhəmmədin (s) səhabələrini qoruyub saxlayan ədalətli Həbəşistan hökmdarı Nəcaşi adına adlandırılıb.
Nəcaşi məscidi və məzarı, hicrət etmiş ilk müsəlmanların evi sayılır və həbəş xalqının qonaqpərvərliyinin simvolu kimi dəyərləndirilir. Məscid kompleksinin arxasında yerləşən məzarlıqda İslamın əvvəllərində müşriklərin təzyiqindən qaçaraq bu bölgəyə gəlmiş 15 müsəlmanın məzarı yerləşir.
TİKA bu bərpa layihəsini “nüfuzlu layihələrindən biri” adlandırıb. Bir çox insan bu məscidi İslamın əvvəlində tikilmiş ikinci ibadət yeri kimi qəbul edir və Efiopiyalı müsəlmanlar ona “ikinci Məkkə” deyirlər. Məscid 2019-cu ildə də bərpa olunmuşdu, lakin 2020–2022-ci illər arasında baş verən vətəndaş müharibəsində Tigray Xalq Azadlıq Cəbhəsinin ağır silahlarının hədəfi olmuş, minarə də daxil olmaqla bir çox hissəsi dağıdılmışdı.
Nəcaşi məscidi və məzarı həm müsəlmanlar, həm də qeyri-müsəlmanlar üçün böyük əhəmiyyət daşıyır. Bu məkan, İslamın ilk çağlarında həmrəylik və birgəyaşayış ruhunu, Efiopiya və Afrikanın zəngin mədəni irsini nümayiş etdirir.
Bu məbəd həm də İslam irsinin canlı bir parçası olaraq, iman, pənah və dözümlülüyün simvoludur. Yerli turizm sənayesinə də töhfə verən bu məkan, mədəni irsin qorunmasının əhəmiyyətini xatırladır.
Efiopiyanın zəngin tarixi və mədəni müxtəlifliyinin simvolu olan bu məscid, dünyanın hər yerindən gələn ziyarətçilər üçün ilham mənbəyi olmağa davam edir. Onun əhəmiyyəti yalnız tarixi ilə məhdudlaşmır, həm də sərhədləri və mədəniyyətləri aşan ortaq bir irsi təmsil edir.
